| Sirkü No | 2023/61 |
| Resmi Gazete Tarihi | - |
| Resmi Gazete Sayısı | - |
| Konu | Transfer Fiyatlandırmasının Gümrük Kıymeti Üzerine Etkisi |
Sayın ilgili,
Transfer fiyatlandırmalarının gümrük kıymetine etkisine ilişkin olarak, siz değerli iş ortaklarımız ile aşağıdaki bilgilendirmeyi paylaşmak isteriz.
Transfer fiyatlandırması (transfer pricing); aynı ticari organizasyon içinde yer alan bir işletmenin farklı şirketleri, bölümleri, şubeleri, bağlı ortaklıkları arasında mal ve hizmet satışında veya benzeri diğer ticari işlemlerde uyguladıkları fiyatlandırma politikaları şeklinde tanımlanmaktadır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yer alan “örtülü kazanç” müessesesi, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesi ile “Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” adı altında yeniden düzenlenmiş olup 01/01/2007 tarihinde yürürlüğe giren söz konusu madde ile ilgili ikincil düzenleme, 18.11.2007 tarih ve 26704 sayılı Resmi Gazete’de “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)” ile yayımlanmıştır.
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı aşağıdaki yöntemler ile gerçekleştirilebilir;
- Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi
- Maliyet artı yöntemi
- Yeniden satış fiyatı yöntemi
- İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi
- Kar bölüşüm yöntemi
Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemin niteliğine uygun olarak kendi belirleyeceği bir yöntemi de kullanabilir.
Transfer fiyatlandırmasının gümrük kıymeti üzerindeki etkisi hususunun değerlendirilmesi önem arz etmektedir. 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 27. maddesinde, ithal eşyasının satış bedeline eklenecek unsurlar belirtilmiş olup Kanun'un 27/1-d maddesinde ise “İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hâsılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmının ithal eşyasının satış bedeline eklenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Transfer fiyatlandırması ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü (Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü) tarafından yayınlanan “Gümrük Kanunu'nun 27/1-d maddesinin uygulanması” konulu 2009/102 sayılı Genelge ile ilişki kurulabildiği görülmektedir. Söz konusu Genelge ile,
- “Elden çıkartma veya kullanımdan doğan hasıla” ifadesinin, “İthal eşyasının tekrar satısından veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılmasından veya kullanılmasından doğan, alıcı tarafından satıcıya, doğrudan veya dolaylı olarak yapılan ilave ödemelerdir.” seklinde tanımlandığı,
- Alıcının satıcıya yaptığı, ithal eşyası ile ilgili olmayan temettü ödemeleri veya diğer ödemelerin gümrük kıymetine dahil olmadığı,
- İthal eşyasının tekrar satısı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması veya kullanımı sonucu doğan hasılanın, ithal eşyası ile ilgili olmaksızın alıcının satıcıya yaptığı temettü ödemeleri veya diğer ödemelerle karıştırılmaması gerektiği,
- Ortaklara dönem kârından pay verilmesi ile hasıladan bir kısmın satıcıya intikal etmesinin farklı uygulamalar olduğu,
- Normal olarak kâr payı ödemelerinin, şirketin yetkili kurullarının kararı gereğince, hesap dönemine ilişkin mali tablolar çerçevesinde muhasebe usullerine göre hesaplanarak dağıtıldığı,
- Ancak hâsıladan satıcıya ödenen kısım, satış sözleşmesi hükümleri gereğince ve yine bu sözleşmede belirtilen çerçevede (örneğin ithal eşyasının tekrar satış bedeli üzerinden sözleşmede belirlenen oranda) hesaplanarak ödenmekte olduğu belirtilmiştir.
Bu çerçevede Gümrük Kanunu'nun 27/1-d maddesi kapsamına girecek ödemelerin;
- Doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden bir hasıla kısmı bulunması,
- Bu hasılanın, ithal eşyasının tekrar satısı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğmuş olması,
- Ödemenin ithal eşyası ile ilgili olması, bir başka deyişle, ithal eşyası ile ilgili olmaksızın alıcının satıcıya yaptığı temettü ödemeleri veya diğer ödemelerden olmaması özelliklerini taşıması gerekmekte olup sayılan koşulları karşılamayan ödemelerin Gümrük Kanunu'nun 27/1-d maddesi kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıdaki bilgiler ışığında; yurt dışından tarafınıza gelen eşya faturası dışındaki her türlü faturanın ve yurt dışına yapılan eşya ödemesi dışındaki her türlü ödemenin, gümrük kıymetine eklenip eklenmemesi hususunda inceleme yapılmak üzere tarafımızla paylaşılması gerektiği hususunu siz değerli iş ortaklarımıza önemle hatırlatmak isteriz.
Ayrıca, Royalti ve lisans ödemeleri ile bahse konu transfer fiyatlandırması konularının ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiğini bilgilerinize sunarız.
Saygılarımızla,
Obdan Sistem Gümrük Müşavirliği
Hukuk Departmanı