Değerli çalışanlarımızdan uzman gümrük müşaviri Hüseyin Poyraz 'ın "Sensör nedir? Önemi, Kullanım Amaçları ve Türk Gümrük Tarife Cetveli'ndeki Yerleri" konulu makalemize göz atın!
Sensör nedir? Önemi, Kullanım Amaçları ve Türk Gümrük Tarife Cetveli'ndeki Yerleri
Her geçen gün dünya üzerinde insan nüfusu artmakta ve bu paralelde insan ihtiyaçları da artmaktadır. Bu çok çeşitli ihtiyaç ve talepler ile de, eşya çeşitliliğinde artış gözlemlenmekte, bu artışa da cevap verebilmek adına imalat sektöründe, ulaşımda, haberleşmede, uzay teknolojisinde, güvenlik sistemlerinde ve diğer tüm teknolojik üretim alanlarında olmak üzere artan yoğun taleplere karşın, yoğun rekabet ve seri üretim faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Yukarıda bahsi geçen bu faaliyetlerin sekteye uğramaması için ise daha ileri seviyede makine ve cihazlara ihtiyaç duyulmaktadır. Teknolojinin de ilerlemesi ile birlikte çeşitli alanlarda kullanılmak üzere üretilen akıllı makine ve cihazlar yenilenmekte ya da yerlerine daha ileri seviyede yenileri üretilmektedir.
Sensörler, bu ileri seviye akıllı makine ve cihazların kendilerinden istenilen yetenek ve kabiliyetleri icra etmesinde veya artırmasında önemli rol oynar. Örneğin, bir uçağın uçuş esnasında, hangi irtifada uçtuğu, yakıt durumunun ne olduğu veya diğer unsurların durum bildirimlerini öğrenmek için kendisine özgü algılama kabiliyetine sahip sensörlerden faydalanılmakta veya otomotiv üretimi başta olmak üzere üretimde kullanılan robot teknolojilerinin de hatasız çalışması için algılama sensörlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Kısacası, günümüz otonom sistemlerinin neredeyse tamamında aynı durum söz konusudur.
“Sensörlerin makine ve cihazlar üzerindeki hayati durumunu, insan vücudundaki algılama sistemine benzetebiliriz. “
Aynı insanların etraflarını algılayabilmeleri için beş duyu organına ihtiyaç duydukları gibi, akıllı makine ve cihazlar da çevrelerini algılayabilmek için duyu organlarına yani sensörlere ihtiyaç duyarlar.
Sensörler, çevrelerinden algıladıkları verileri mikroişlemcilere gönderirler ve mikroişlemciler tarafından da bu veriler işlenip insanların anlayabileceği hale gelirler. Bu kabiliyetleri sayesinde sensörler, çok farklı amaçlar için, çok fazla makine ve cihazın bünyesinde kullanılırlar.
Sensör (Algılayıcı) ve Çeşitleri
Sensörler (algılayıcılar), çevrelerinden aldıkları fiziksel, kimyasal ve çevresel verileri işlemciler tarafından işlenmeleri üzere analog veya dijital olarak elektriksel verilere çeviren cihazlardır.
Başlıca Sensör Grupları Nelerdir?
- Işıma Sensörler: Işık yoğunluğu, dalga boyu, polarizasyon, ışık fazı, ışığın yansıtma, ışığı gönderme gibi ışık etkili verileri ölçebilen sensörlerdir.
- Termal Sensörler: Sıcaklık ve ısı akışı gibi değişkenleri ölçebilen sensörlerdir.
- Elektriksel Sensörler: Voltaj, akım, direnç, endüktans, kapasitans, dielektrik katsayısı, polarizasyon, elektrik alanı ve frekans gibi elektriksel değerleri ölçebilen sensörlerdir.
- Manyetik Sensörler: Alan yoğunluğu, akı yoğunluğu, manyetik moment, geçirgenlik gibi manyetik alana bağlı değişkenlerin değerleri ölçebilen sensörlerdir.
- Mekanik Sensörler: Uzunluk, alan, miktar, kütlesel akış, kuvvet, tork (moment), basınç, hız, ivme, pozisyon ve yoğunluk gibi mekaniksel değişken değerlerini ölçebilen sensörlerdir.
- Fiziksel ve Kimyasal Sensörler: Fiziksel değişimi, homojenize durumu, yoğunlaşma, içerik, reaksiyon hızı, pH miktarı gibi kimyasal değerlerin ölçüldüğü sensör türleridir.
“Yukarıda bahsi geçen çeşitlerden de anlaşılabileceği üzere sensörler, Türk Gümrük Tarife cetvelinde belirli ve sabit bir istatistiki pozisyona sahip değildirler.”
“Özellik ve işlevlerine göre yerlerinin belirlenmesi icap etmektedir. Bundan dolayı da, sensörlerin Gümrük Tarife cetvelinde yerlerinin belirlenmesi bir hayli zordur.”
Bir sensörün Türk Gümrük Tarife cetvelindeki yerinin tayini noktasında, bünyesine dahil edileceği makine ve cihazlarda sensörün ne iş yaptığının saptanması elzemdir.
Sensör cinsi eşyaların sınıflandırılmasında sizlere biraz da olsa yardımcı olmak adına, bazı sensörlerin, özelliklerine göre Türk Gümrük Tarife Cetvelinde hangi istatistik pozisyonlarda yer alacağını aşağıdaki çalışma aracılığı ile sizlerle paylaşmak isterim. ( Bu çalışma Mayıs 2022 ayı içerisinde yapılmıştır.)
Ticari İsim & GTİP
- Park Sensörü (İster sesli isterse ışıklı olsun) : 8512.20.00.00.19
- Klima Kontrolü için Sensör : 8541.59.00.00.19
- İnfrared Lazer Mesafe Sönsörü : 9015.10.00.10.00
- Telemetre (Ultrasonik Sensörü : 9015.10.00.90.00
- Balata Fren Sensörü : 9024.80.00.10.00
- Fren Balata Aşınma Sensörü : 9024.80.19.00.00
- Debriyaj Balata Sensörü : 9024.80.19.00.00
- Tüm Sıcaklık ölçen Sensörleri : 9025.19.00.19.00
- Yakıt Göstergesi (Fuel pointer sensor) : 9026.20.20.90.00
- Hava/Gaz Sensörü : 9026.20.20.90.00
- Akü Sensörü (Akünün içinde sıvıyı ölçtüğü için) : 9026.20.20.90.00
- Lastik Basınç Sensörü : 9026.20.20.90.00
- Hava Basınç Sensörü : 9026.80.80.90.00
- Gaz Sensörü : 9027.10.10.00.00
- DE Pu Probe Sensörü : 9027.89.90.00.00
- Oksijen Sensörü : 9027.10.10.00.00
- Yanal Hızlanma Sensörü : 9029.20.38.90.00
- Vites Kutusu Ana Mil Devir Sensörü : 9026.10.29.90.00
- ABS Hız Sensörü/ Devir Sensörü : 9026.10.29.90.00
- Volan Sensörü : 9026.10.29.90.00
- Motor Devir Sayısı Sensörü : 9026.10.29.90.00
- Elektro manyetik Sensörü : 9026.10.29.90.00
- Araç Hız Sensörü : 9029.90.00.00.00
- Düşük Alan Manyetik Algılama Z-AXIR Sensörü : 9030.89.00.90.00
- Akıllı Kamera Görüntü Sensörü : 9031.49.90.00.00
- Işık Durum Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Direksiyon Açı Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Eksantrik Milli Pozisyon Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Hidrolik Direksiyon Sensörü : 9031.80.80.90.0
- Yavaşlama Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Gaz Pedalı Konum Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Gaz Kelebek Potansiyometresi 9031.80.80.90.00
- EGR Elektro Vanası Konum Sensörü : 9031.80.80.90.00
- ESP (Aracın elektronik denge Kontrolü) : 9031.80.80.90.00
- Çarpışma Şiddet Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Darbe Sensörü (Knock Sensör) : 9031.80.80.90.00
- Debraj Hal/konum Pozisyon Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Hava Yastığı (Airbag) Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Hava Akış Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Koltuk Ağırlık Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Vites Kolu Konum Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Yağmur Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Yoldan Çıkma Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Kızılötesi Hareket Algılama Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Kablosuz Alarm Pasif Infra-Red (PIR) Sensörü : 9031.80.80.90.00
- Sıcaklık /Hararet Sensörü : 9032.10.20.90.00
- Beyin-ECU (Kontrol Üniteleri) : 9032.89.00.00.00
- HCU hidrolik kontrol Ünitesi : 9032.89.00.00.00
- Hız Sabitleyici : 9032.89.00.00.00
- Yakıt Enjeksiyon Sistemi (Elektronik Kontrol Sistemi) : 9032.89.00.00.00
- Klima Donma Önleme Sensörü : 9032.89.00.00.00
- Araç Hız Sensörü : 9032.89.00.00.00
- Hidrolik Kontrol Ünitesi (HCU) : 9032.89.00.00.00
- ABS Fren Kontrol Ünitesi (ECU Elektronik) : 9032.89.00.00.00
- Basınç Regülatörü : 8481.10 yapısına göre alt açılımlar
- Termostatik kontrol Valfleri : 8481.80.31.00.00
- Düşük Basınç Ayar Valfi : 8481.80.51.00.00
- Yakıt Basınç Ayar Valfi : 8481.80.51.00.00
- Sıcaklık /Isı Ayarlayıcı Valfi : 8481.80.51.00.00
- Basınç Kontrol Valfi : 8481.80.59.00.00
- EGR Valfi Konum Sensörü : 8481.80.59.00.00
- Hava Kontrol Valfi : 8481.80.59.00.00
- Rail Basınç Valfi : 8481.80.59.00.00
- Debriyaj Pedal Sensörü : 8536.50.80.00.18
- Fren Lamba Müşiri : 8536.50.80.00.18
- Kapı Kolu Sensörü (Bir switch ile Mücheyiz olanlar) : 8536.50.80.00.18
- Stop Lambası Sensörü (Bir switch ile Mücheyiz olanlar) : 8536.50.80.00.18
- Volant Sensörü (Bir switch ile Mücheyiz olanlar) : 8536.50.80.00.18